به نام خدا

شهرسازی نوین

شهرسازی نوین، از جمله مباحث مهم در حوزه شهری است که طراحی مکان‌ها و فضاهای بزرگ و مناسب برای راحتی و آسایش شهروندان بخصوص عابران پیاده یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن محسوب‌ می‌شود.

امروزه کارشناسان مسائل شهری درخصوص بالاترین سطح کیفیت در شهرسازی معتقدند که بهترین مکان‌ها در جهان شهرهایی با شبکه‌های کامل از خیابان‌هایی بدون وجود خودرو هستند که اصطلاحا با عنوان «شهرهای عابران پیاده» شناخته می‌شود.

((شهرهای عابران پیاده)) در بسیاری از مناطق اصلی جهان در حال شناخته شدن و شهرت یافتن هستند. زیبایی حیرت آور، آسایش و راحتی که یک شبکه از خیابان‌ها و میدان‌های مرتبط به هم روزانه برای ساکنان آن فراهم می‌کند، بی‌سابقه است. فراهم بودن شرایطی برای دسترسی سریع و راحت افراد به انواع فروشگاه‌ها، مغازه‌ها، رستوران‌ها و سایر اماکن و فضاها در مناطقی عاری از خودرو، بالاترین کیفیت از سطح زندگی را در اختیار ساکنان شهرها می‌گذارد.

در برنامه شهرسازی نوین مناطقی ایجاد می‌شود که با ارائه گزینه‌های جدید، زندگی با کیفیت بالاتر را به ساکنان آن عرضه می‌کند. شهرهای اروپایی از بهترین نمونه‌های شهرهای مناسب برای عابران پیاده هستند که می‌توان به عنوان نمونه به     شهر ونیز اشاره کرد که در آن خودروها اجازه ورود به شهر را ندارند و تمامی شهر به صورت خیابان‌های مختص به عابران پیاده درآمده است.

در حقیقت در شهرسازی نوین ترکیبی از معماری زیبا همراه با شهرسازی برجسته و عالی، زیباترین مکان‌ها را برای زندگی بوجود می‌آورد، مکان‌هایی که سنت و غنای زندگی را بیان می‌کنند. فضایی که ارائه دهنده سطح بالایی از زندگی بوده و فاقد هر گونه صوت آزاردهنده، آلودگی، مواد سمی و خطر است. همچنین در برگیرنده خیابان‌های ایمن برای پیاده روی همه افراد، هوایی پاک برای نفس کشیدن و داشتن آب آشامیدنی سالم و تمیز است.

در قرن حاضر، شهرسازی جدید مهم‌ترین اقدام برنامه‌ریزی شده محسوب می‌شود و هدف از آن ایجاد آینده‌ای بهتر برای تمامی افراد است. این حرکت، اقدامی بین‌المللی برای اصلاح طراحی فضاهای ساخته شده و ارتقای کیفیت زندگی واستانداردها از طریق ساخت مکان‌های مناسب برای زندگی است. دو شهر ونیز در ایتالیا و کپنهاگ در دانمارک از جمله مناطقی هستند که شهرسازی نوین را تجربه کرده‌اند.

ونیز بزرگترین «شهر عابران پیاده» در جهان در نظر گرفته می‌شود زیرا شامل بزرگترین شبکه خیابانی عابران پیاده است که به طور کامل عاری از وجود خودروهاست. در تمام شهر خودرویی در خیابان‌ها تردد نمی‌کند. این شهر از آرام ترین و مطلوب ترین شهرهای جهان به حساب می‌آید.

کپنهاگ یکی دیگر از شهرهای بزرگ عابران پیاده در جهان است. شماره اخیر مجله «متروپلیس» در مورد شهر کپنهاگ و افزایش شبکه خیابان عابران پیاده این شهر مطلب نوشته است. اگرچه این شهر از ویژگی‌های میراثی خاص همچون خیابان‌های باریک برخوردار است اما مسئولان آن پیوسته فعالیت‌های خود را جهت بهبود کیفیت زندگی در خیابان‌های آن برنامه‌ریزی کرده‌اند. با گذشت 40 سال از زمان آغاز تبدیل خیابان اصلی کپنهاگ به خیابان اصلی مختص عابران پیاده، برنامه ریزان شهری گام‌های کوچک متعددی را به منظور انتقال این شهر از مکانی خودرو محور به منطقه‌ای مناسب و آرامش بخش برای مردم برداشته‌اند.

((جان گل)) معمار دانمارکی و نویسنده تحقیق «زندگی عمومی – فضاهای عمومی» می‌گوید: پس از انجام بررسی 20 ساله قادر خواهیم بود تاکید کنیم که اقدامات انجام گرفته در این شهر، زندگی عمومی را چهار برابر افزایش داده است. برخی از اقدامات مسئولان شهری کپنهاگ برای ایجاد شهر «سازگار با عابران پیاده» از جمله موارد زیر است:

 - یکی از اقدامات مسئولان شهری کپنهاگ تبدیل خیابان‌ها به خیابان اصلی مختص به عابران پیاده است. در سال 1962 برای اولین بار خیابان اصلی این شهر تبدیل وضعیت پیدا کرد و به تدریج به تعداد خیابان‌هایی که تنها به عابران پیاده اختصاص دارند افزوده شد. همچنین این خیابان‌ها به خیابان‌هایی متصل شد که عابران پیاده در اولویت نخست قرار دارند، عابران پیاده و دوچرخه سواران از حق کامل تردد برخوردار بوده و رانندگی با خودرو تنها با سرعت پایین اجازه داده می‌شود.

 -کاهش تدریجی رفت و آمد خودروها و محل اختصاصی پارک آن‌ها یکی دیگر از این اقدامات است. مسئولان شهری کپنهاگ برای ثابت نگه داشتن حجم ترافیک، تعداد خودروها در مرکز شهر را کاهش دادند که این کار از طریق حذف محل پارک خودرو به میزان دو تا سه درصد در سال انجام گرفت.

 - همچنین دانش آموزان تشویق می‌شوند تا با دوچرخه به مدرسه بروند که این اقدام نه تنها به افزایش حجم ترافیک منجر نمی‌شود بلکه حضور فعال دانش‌آموزان به شهر جان تازه‌ای می‌بخشد

 باید اشاره کرد که تردد دانش آموزان با دوچرخه در سطح شهر علاوه بر نشاط روحی سلامت جسم آنها نیز تضمین می شود واینها همان بزرگ سالان یک دهه دیگرند که با این رویکرد شهرها جانی دوباره خواهند گرفت، به هرحال بایستی نگاه و افق دید مدیران ارشد کشور بخصوص دست اندرکاران شهرسازی به این سمت باشد وگامی حتی در حد یک خیابان یک کوچه بردارند ومطمئنا این جریان به دلیل جذابیت های خاص خودش فراگیر خواهد شد چون موضوع مهم اجرای آن آست درست است که زمان خیلی مهمه اما انجام کار بهتر از انجام نشدن است.

محمد احمدوند